Warto zobaczyć

Ziemia Kamiennogórska położona jest w Sudetach Środkowych na pograniczu Karkonoszy, Rudaw Janowickich, Gór Kaczawskich oraz Gór Wałbrzyskich, w południowo-zachodniej części Polski (województwo dolnośląskie). Granice geograficzne powiatu stanowią: od zachodu Grzbiet Lasocki, od południa Zawory, od wschodu Góry Suche, a od północy Góry Kaczawskie i Wałbrzyskie. To blisko 396 km kw. przepięknych okolic, kotlin poprzecinanych gęstą siecią rzek i strumieni, malowniczych pasm górskich, skałek, łąk i lasów. Baśniowy i tajemniczy region zachwyca niezwykłymi przyrodniczo terenami z dominującą w krajobrazie Śnieżką (1602 m n.p.m.), najwyższym szczytem Karkonoszy. Każdy turysta znajdzie tutaj miejsce dla siebie. Wiosną kwitnące łąki z dużymi połaciami ziołoroślin tworzą przepiękne kobierce. Lato daje możliwość wypoczynku w pobliżu zbiorników wodnych znajdujących się na terenie powiatu. Jesień przyciąga przepięknymi kolorami lasów i łąk mieniących się różnymi odcieniami czerwieni, żółci i brązu. Zima zaprasza zwolenników sportów zimowych na stoki tutejszych gór.

GMINA MIEJSKO-WIEJSKA LUBAWKA
Gmina leży na pograniczu Sudetów Zachodnich i Środkowych. Na jej terenie znajdują się fragmenty: wschodnich Karkonoszy (Grzbiet Lasocki), południowej części Kotliny Kamiennogórskiej (Wzgórza Bramy Lubawskiej i część Kotliny Krzeszowskiej) oraz południowa część Gór Kruczych i zachodnia część Zaworów.

Wzgórze Zadzierna i trasy wspinaczkowe oraz zbiornik Bukówka
Zadzierna (724 m n.p.m.) w Sudetach, to górujące nad miejscowością Bukówka najwyższe wzniesienie wzgórz Bramy Lubawskiej. Ma ono kształt podłużnej kopuły ze stromymi zboczami. Na wypłaszczonym szczycie i zboczach widać wychodnie skalne. Wzniesienie porasta lasświerkowy, a na szczyt prowadzą liczne szlaki turystyczne. Z myślą o turystach poszukujących ekstremalnych wyzwań, na Zadziernej powstały trasy wspinaczkowe. Na początku XX wieku, na przepływającej u jego podnóża rzece Bóbr, zbudowano zbiornik Bukówka chroniący Lubawkę przed powodziami. Akwen o powierzchni 199 ha stał się miejscem gniazdowania wielu gatunków ptaków wodnych, jak: perkozki, perkozy dwuczube i rzadkie perkozy rdzawoszyje, łabędzie nieme, krzyżówki, płaskonosy, cyranki, cyraneczki, żurawie i wiele innych. Zatrzymuje się tu wiele ptaków wędrownych, w tym: czaple białe, kormorany, gęsi zbożowe i białoczelne, kaczki świstuny, rożeńce i gągoły. Obserwowano też: nury czarnoszyje i rdzawoszyje, bieliki, kanie czarne, sokoły wędrowne i ostrygojady oraz co niezwykłe w tym miejscu gęsi tybetańskie, mewy obrożne i biegusy morskie. Okolice zbiornika zamieszkają bobry, które przyczyniają się do retencjonowania wody i odtwarzania naturalnego charakteru rzeki. Pojawiają się też wydry oraz nietoperze borowce wielkie i nocki rude. Zbiornik Bukówka udostępniany jest do wędkowania i rekreacji.

Domki Tkaczy w Chełmsku Śląskim i kościół Świętej Rodziny
Na wschód od Rynku znajduje się osiedle drewnianych domków z podcieni o konstrukcji zrębowej i ryglowej Zespół Dwunastu Apostołów, zbudowanych w czasie rozkwitu ówczesnego miasta w 1707 roku, na zlecenie opata krzeszowskiego Dominika Geyera. Mieszkali w tu tkacze lnu sprowadzeni z Czech. Przy ulicy Kamiennogórskiej zachował się jedyny ocalały z pożaru domek z osiedla Siedmiu Braci, zbudowany z inicjatywy krzeszowskiego opactwa w 1763 roku. Mieszkali tu tkacze adamaszku z Bawarii. Przy tej samej ulicy zachował się też dom tkaczy ręcznych z przełomu XVII i XVIII wieku z krucyfiksem na fasadzie. Przed II wojną światową działało w nim muzeum tkactwa, którego zbiory przejęło muzeum w Kamiennej Górze. Cennym zabytkiem Dolnego Śląska jest kościół Świętej Rodziny wzniesiony w 1343 roku, w latach 1670–1680 przebudowany przez opata krzeszowskiego Bernarda Rosę według projektu Marcina Allio. To wczesnobarokowa trójnawowa bazylika z prezbiterium. Wśród bogatego wyposażenia wyróżniają się: późnogotycka płaskorzeźba Koronacja Najświętszej Marii Panny, późnorenesansowa Pieta z około 1650 roku, drewniane figury ołtarza głównego z lat 1712–1713. Późnobarokowe tabernakulum, dzieło Józefa Lachela z 1771 roku, oraz w kaplicy obrazy olejne z XVIII wieku. Kościół i nieczynny cmentarz z nagrobkami z XVIII i XIX wieku, otacza mur z XVIII wieku z epitafiami. Renesansową plebanię z 1575 roku, z dekoracją sgraffitową na fasadzie, przebudowano w XVII wieku. Była w niej szkoła parafialna, w 1730 roku dobudowano bramę z dekorowanym portalem oraz barokową plebanię z portalem zdobionym herbem opactwa cystersów.

Skocznia narciarska Krucza Skała w Lubawce
To położona na zboczu Kruczych Skał skocznia K-90, zbudowana w 1924 roku, modernizowana w latach 1984, 1997 i 2016. Ostatnie zawody odbyły się na niej w 2010 roku w ramach Ogólnopolskiej Olimpiady Młodzieży, kolejna olimpiada po modernizacji nie odbyła się z powodu braku śniegu. Rekord skoczni należy do Czecha Antoniego Hajka i wynosi 97,5 metry.

Punkt widokowy na Kruczej Skale
Na szczycie Kruczej Skały (681 m n.p.m.) w Górach Kamiennych znajduje się punkt widokowy, na którym można odpocząć na ławkach. Roztacza się z niego piękna panorama na Bramę Lubawską, Karkonosze i okoliczne wzniesienia Gór Kruczych i Karkonoszy.

Spękane Skały i trasy wspinaczkowe w Miszkowicach
Spękane Skały na zboczu wzgórza Stróże (711 m n.p.m.) porośniętego lasem bukowym, to około 200 metrowa skalna grzęda o wysokości ścian do 30 metrów. Skały można obejść ścieżkami lub wspiąć się na górę do punktów widokowych na Karkonosze i Góry Krucze. Potencjał wspinaczkowy Spękanych Skał to łącznie ponad 80 dróg wspinaczkowych o różnych stopniach trudności.

Panorama „worka okrzeszyńskiego” – kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Okrzeszynie oraz kościół św. Mateusza i karczma sądowa w Uniemyślu
Kościół w Okrzeszynie powstał około 1352 roku, dzisiejszy pochodzi z 1724 roku. To okazała jednonawowa budowla z kamienną wieżą zegarową i okrągłymi otworami okiennymi. W jego barokowym wnętrzu znajduje się ołtarz z XVII wieku oraz liczne drewniane figury z XVII i XVIII wieku. Ruiny barokowego kościoła w Uniemyślu stoją na niewielkim wzgórzu. Świątynia z 1750 roku, wzniesiona przez Józefa Antoniego Jentscha, wybitnego budowniczego z Dolnego Śląska, spłonęła w 1972 roku. Nieopodal znajduje się okazała drewniano-murowana karczma z II połowy XVIII wieku, konstrukcji wieńcowo-przysłupowej. Była ona siedzibą sołtysów wsi, dziś mieści się w niej Sudecka Stacja Terenowa Klubu Przyrodników działająca na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczo‑kulturowego Sudetów.

GMINA MIEJSKA KAMIENNA GÓRA
Kamienna Góra to przemysłowo-handlowo-kulturalny ośrodek powiatu kamiennogórskiego i część aglomeracji wałbrzyskiej. Miasto położone jest nad rzeką Bóbr w Sudetach Środkowych, w centrum Kotliny Kamiennogórskiej będącej częścią Bramy Lubawskiej, oraz częściowo na stokach Czarnego Lasu i Gór Kruczych, będących częścią Gór Kamiennych.

Ratusz
Wybudowany w latach 1904–1905 ratusz stanął w miejscu dawnej górnej bramy miejskiej. Uroczyste otwarcie odbyło się 30 listopada 1905 roku. Został zbudowany w stylu neorenesansowym według projektu architektów Richarda Gaze i Alfreda Böttchera. Na fasadzie zachodniej nad oknami umieszczono trzy głowy reprezentujące stany społeczne (kupca, rzemieślnika i chłopa), cztery personifikacje temperamentów (melancholik, flegmatyk, sangwinik, choleryk), herb miasta, daty budowy oraz przedstawienia alegoryczne Sławy i Sprawiedliwości. Wnętrze ratusza wypełnia klatka schodowa z dekoracją rzeźbiarską, polichromiami i dużym oknem witrażowym. Pierwotne wyposażenie zachowało się w sali witrażowej oraz gabinetach burmistrzów. Na wieży czas odmierza zegar z fabryki A. Eppnera ze Srebrnej Góry.

Sztolnia Arado – zaginione laboratorium Hitlera
Podziemne korytarze w Kamiennej Górze to spuścizna po górniczej i wojennej historii miasta. Dziś wiemy o istnieniu dziesięciu takich obiektów. Część z nich to dawne sztolnie wydobywcze i poszukiwawcze, inne specjalnie wydrążono, aby mieszkańcy mogli się schronić przed atakami lotniczymi w czasie II wojny światowej. Najbardziej znaną i najlepiej zachowaną jest sztolnia Arado. Prawdopodobnie pełniła funkcję schronu przeciwlotniczego. Niewykluczone, że zamierzano ulokować w niej fabrykę. Szczególne wrażenie robi hala o długości 55,5 m, szerokości 7 m i wysokości 5,2 m. W sztolni można zobaczyć m.in.: części latającej bomby V-1 i rakiety V-2 oraz maszyny szyfrującej Enigma. Zwiedzający mogą także obejrzeć jedyną w Polsce replikę samolotu Arado E555 typu latające skrzydło. Był to odrzutowy bombowiec dalekiego zasięgu tzw. „Amerikabomber”. Model zbudowano w skali 1:1.

Kompleks zbrojeniowy w Antonówce
Budowę fabryki amunicji na terenie Antonówki prawdopodobnie rozpoczęto przed wybuchem II wojny światowej. Zakład zajmował powierzchnię ok. 70 hektarów. Dostępu broniły uzbrojone posterunki oraz okalające fabrykę ogrodzenie o długości 8 km. Na kompleks składało się ponad 70 naziemnych obiektów różnego przeznaczenia. Były to budynki biurowe, produkcyjne, techniczne i magazyny. Część infrastruktury prawdopodobnie ukryto pod ziemią. Dotąd nie odnaleziono żadnego wejścia do tej części kompleksu, ale badacze wojennych tajemnic przypuszczają, że sztolnie w Antonówce mogą przebiegać na trzech poziomach. Niegdyś do zakładu prowadziła bocznica kolejowa. Obecnie na dawnym nasypie znajduje się droga rowerowa. Po wojnie teren znajdował się pod nadzorem Rosjan. Wywieziono wówczas wyposażenie i maszyny. Polska ludność cywilna zaczęła się tu osiedlać dopiero w latach pięćdziesiątych XX w. Większość ówczesnych mieszkańców była zatrudniona w Zakładach Przemysłu Lniarskiego „Len”. Mieściły się tu także magazyny.

Zalew OWŚ
Ośrodek Wypoczynku Świątecznego jest położony w sercu miasta, to doskonałe miejsce do biegania, spacerów i odpoczynku. OWŚ jest także idealnym miejscem do wędkowania. W okresie letnim odbywają się tu największe wydarzenia kulturalne m.in. „Dni miasta”.

Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze
Muzeum Tkactwa w Kamiennej Górze ma siedzibę w unikatowym kompleksie tkackim złożonym z barokowej kamienicy oraz trójskrzydłowej oficyny. W XVIII w. kamienica należała do rodziny Johanna Fischera, kupca zajmującego się handlem płótnem lnianym. Na początku XX w. budynek należał do loży masońskiej, o czym przypominają symbole (cyrkiel i węgielnica) umieszczone na fasadzie głównego budynku. W latach trzydziestych XX w. w Kamiennej Górze powstało muzeum regionalne. W 1969 roku instytucja otrzymała nazwę Muzeum Tkactwa Dolnośląskiego w Kamiennej Górze. Muzeum posiada bogatą kolekcję narzędzi do obróbki surowców włókienniczych. Zbiory muzeum obejmują: malarstwo sztalugowe, obrazy na szkle, rzeźbę z XIV–XIX w., grafiki, rzemiosło artystyczne. Prezentowane są tu eksponaty z Gabinetu Osobliwości założonego na początku XVIII w. przy kościele Łaski (warcaby Napoleona I, strój Eskimosa, instrumenty muzyczne). Wśród przechowywanych numizmatów znajduje się tzw. skarb z Dębrznika – zbiór monet z XIV–XVI w.

Ścieżka rowerowa
Kamiennogórska trasa rowerowa liczy sobie ponad 8-kilometrów. Zbudowano ją na dawnym nasypie kolejowym. W granicach miasta ścieżka zaczyna się w rejonie Czadrowa. Biegnie do ul. Lubawskiej, następnie do ul. Jeleniogórskiej, dalej do ul.: Przemysłowej, Magazynowej i Towarowej. Tu trasa się rozgałęzia. Pierwsza odnoga biegnie wzdłuż ul. Bohaterów Getta, al. Lipowej i ul. Zamkowej do granicy miasta w kierunku Ptaszkowa. Druga odnoga prowadzi przez lasy do osiedla Antonówka. Kamiennogórska trasa rowerowa łączy się ze ścieżką rowerową wiodącą do malowniczego Krzeszowa.

GMINA WIEJSKA MARCISZÓW
Gmina leży w Sudetach Zachodnich, na terenie Kotliny Marciszowskiej na pograniczu Rudaw Janowickich, Kotliny Kamiennogórskiej i Gór Wałbrzyskich.

Kolorowe Jeziorka
Na terenie Rudawskiego Parku Krajobrazowego miejscem wypoczynku i atrakcją turystyczną są trzy urokliwe jeziorka. Powstały one na różnych wysokościach na stoku Wielkiej Kopy, w wyrobiskach pokopalnianych dawnych kopalni pirytu. Od składu chemicznego dna, wody jeziorek przybierają kolory purpury, zieleni i szmaragdu. Prowadzą do nich szlaki turystyczne z Wieściszowic i Raszowa. Znajduje się tu ścieżka dydaktyczna „Zielonym szlakiem przez Kolorowe Jeziorka” z czterema stanowiskami. Kolorowe Jeziorka znalazły się na III miejscu plebiscytu „7 nowych cudów Polski” organizowanym przez National Geographic Traveler w 2011 roku.

Pałac w Ciechanowicach
Pałac znajduje się w pobliżu Rudawskiego Parku Krajobrazowego. Był to średniowieczny dwór obronny przebudowany na pałac w XV wieku oraz w 1846 roku przez właściciela Fryderyka Bernarda von Prittwitz. Po II wojnie światowej działały w nim koszary Wojska Polskiego, Państwowe Gospodarstwo Rolne, ośrodek kolonijny, dom dziecka i szkoła. Od 2004 roku opuszczony budynek niszczał. Od 2010 do 2022 roku nowy właściciel przywrócił go do dawnej świetności. Zakończone zostały prace konserwatorskie przy renesansowych i barokowych nawarstwieniach malarskich i wszelkie inne prace remontowe wewnątrz obiektu. To renesansowo-barokowy pałac na rzucie prostokąta z kolumnowym portalem wejściowym, odbudowaną wieżą, dachem z lukarnami i murowanym gankiem. We wnętrzu zachowały się zabytkowe: sklepienia kolebkowe i krzyżowe, stiuki, kamienne kominki, drzwi, obramienia okien, portale, balustrady, drewniane boazerie i cenne freski ścian i sufitów z XVI–XIX wieku. 7 hektarowy park podzielono na 3 ogrody: francuski, angielski i włoski, odtworzono fosę, most, amfiteatr, fontanny i świątynię dumania tzw. Arkadię. Po przeciwnej stronie na Wzgórzu Parkowym posadowiona jest wieża widokowa, architektonicznie nawiązująca do pałacu.

Epitafia w kościele św. Katarzyny w Marciszowie
Najcenniejszym zabytkiem Marciszowa jest gotycki kościół św. Katarzyny, pierwotnie wzmiankowany w 1335 roku. Prawdopodobnie wzniesiony ok. 1378 roku. Wewnątrz kościoła są pozostałości pierwotnego wyposażenia z XIV w., część gotyckiego kamiennego ołtarza, portal do zakrystii oraz kamienne sakramentarium. Pozostałe wyposażenie to barokowa polichromowa ambona z drugiej połowy XVIII w. i drewniany polichromowy chór muzyczny z 1850 r. W kościelnych ścianach zewnętrznych znajduje się unikatowy zespół kilkunastu renesansowych płyt nagrobnych znanego śląskiego rodu von Zedlitz. Pochodzą one z lat 1573-1580, gdy kościół służył ewangelikom. Na cmentarzu przy kościele znajdują się stare nagrobki, nawet z pierwszej połowy XIX w.

Żwirownia w Sędzisławiu
Zbiornik w Sędzisławiu to bardzo duży akwen wodny powstały w pożwirowym wyrobisku. Wokół łowiska panuje cisza i spokój, co sprzyja prywatności i zachęca do wędkowania. Wytrawni wędkarze mogą tu łowić sumy i karpie oraz sandacze i szczupaki. Na mniej wymagających czeka dużo krąpi, leszczy i płoci.

Wieża na Górze Poręba w Pastewniku
Niewielka Góra Poręba (671 m n.p.m.) to najwyższy szczyt Grzbietu Wschodniego Gór Kaczawskich o pięknych walorach widokowych. Nie prowadzi na niego żaden szlak, jednak zaledwie kilkanaście minut potrzebnych jest na zdobycie owego szczytu, na górze którego znajduje się radar meteorologiczny Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej- charakterystyczna biała wieża z okrągłą kopułą, a także pozostałości po 352. kompani radiotechnicznej- hangary, bunkry, ogrodzenie z betonu i zasieki z drutu kolczastego.

Kaplica Maryjna w Nagórniku
Przy czarnym szlaku na urokliwych polach wsi Nagórnik, w 2016 roku na kamiennym fundamencie zbudowano drewnianą kapliczkę krytą gontem, kryjącą figurę Maryi. Nieopodal kapliczki znajduje się studnia głęboka na kilka metrów z kołowrotem i ręczną pompą. Woda ze studni jest zdatna do picia, posiada cechy wód szczawiowych.

GMINA WIEJSKA KAMIENNA GÓRA
Teren gminy Kamienna Góra okala ze wszystkich stron miasto Kamienna Góra. Większa część gminy leży w Kotlinie Kamiennogórskiej, przez którą przepływa rzeka Bóbr. Gminę otaczają mniejsze pasma Sudetów, w których znajdują się jej granice, tj. po stronie północnej Rudawy Janowickie, po stronie północno - wschodniej Góry Kamienne, od południowego wschodu Zawory. Na południowym zachodzie w granicach gminy leży północna część Gór Kruczych, granica południowo - zachodnia w Lasockim Grzbiecie, zaś zachodnia spoczywa na wschodniej granicy Karkonoszy.

Europejska perła baroku – pocysterski kompleks klasztorny w Krzeszowie i ścieżka rowerowa
Początki wsi Krzeszów wiążą się z księżną Anną, żoną Henryka Pobożnego, która w 1242 roku przekazała Krzeszów benedyktynom z czeskich Opatovic. W 1292 roku książę Bolko I sprowadził tu cystersów z Henrykowa. Od tego momentu do kasacji zakonu w 1810 roku, wieś i jej okolice związane były z opactwem. Złoty okres zakonu to przełom XVII i XVIII wieku, kiedy to powstał barokowy zespół klasztorny z majestatyczną Bazylika Mniejsza pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Bazylika urzeka pięknem i harmonią fresków, obrazów i rzeźb, ale też skalą i rozmachem budowli. Jej ponad 70-metrowe wieże stanowią charakterystyczną cechę lokalnego krajobrazu. Centralną część ołtarza Bazyliki stanowi ikona Matki Boskiej Łaskawej z XIII wieku, najstarszy wizerunek Madonny w kraju i jeden z pięciu najstarszych w Europie, koronowany w 1997 roku przez papieża Jana Pawła II. Po wschodniej stronie kościoła znajduje się Mauzoleum Piastów Świdnicko-Jaworskich, którego wnętrza są bogato zdobione freskami i marmurami. Spoczywają w nim m.in. Bolko I Surowy oraz jego wnuk Bolko II Mały i inni członkowie rodziny książęcej. Po lewej stronie bazyliki znajduje się natomiast Kościół św. Józefa z wnętrzem zdobionym pięknymi freskami. Niedaleko opactwa w Krzeszowie rozpoczyna swój bieg ścieżka rowerowa, która powstała na dawnej linii klejowej w kierunku miasta Kamienna Góra. Stad jadąc w kierunku miasta można zobaczyć na terenie gminy budynek dawnego dworca kolejowego w Czadrowie.

Rudawski Park Krajobrazowy (Skalnik, Ostra Mała, Konie Apokalipsy)
Park obejmuje Rudawy Janowickie z Górami Sokolimi i Wzgórzami Karpnickimi, oraz Góry Ołowiane w Górach Kaczawskich i Góry Lisie w Kotlinie Kamiennogórskiej. Chroni górskie i rzeczne geokompleksy i ekosystemy przyrodnicze. Przez park przepływa przełomowa dolina rzeka Bóbr, znajduje się tu wiele form skalnych zbudowanych z granitów, gnejsów, amfibolitów, zieleńców, zlepieńców oraz łąki o wybitnych walorach botanicznych. Są tu cztery specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 (Góry i Pogórze Kaczawskie, Rudawy Janowickie, Stawy Karpnickie, Trzcińskie Mokradła). W Górach Ołowianych jest też stanowisko dokumentacyjne Sztolnia Wapienna w Ciechanowicach z dawnym wyrobiskiem w kalcytowej żyle, dziś będącym ostoją zimujących nietoperzy i rzadkich gatunków grzybów. Najwyższym szczytem Rudaw Janowickich jest Skalnik (945 m n.p.m.) o średnio stromych zboczach i kopulastym kształcie. Znajdują się na nim ruiny wieży widokowej oraz okazałe skałki o fantazyjnych kształtach ze szczytową Ostrą Małą, na którą można wejść po wykutych w skale stopniach na platformę widokową. Na południowym zboczu góry widać skałki Konie Apokalipsy. Zbocza i szczyt porasta las świerkowy.

Diabelska Maczuga w Gorzeszowie
Pomnikiem przyrody jest samotna skalna maczuga zwana Diabelską lub Czarcią, zbudowana z piaskowca ciosowego, o wysokości 7,5 metra i obwodzie 9 metrów. W 1913 roku umieszczono na niej tablicę upamiętniającą setną rocznicę Bitwy Narodów pod Lipskiem.

Rezerwat przyrody Głazy Krasnoludków w Gorzeszowie
Geologiczno-krajobrazowy rezerwat o powierzchni około 9 hektarów, obejmuje Gorzeszowskie Skałki w Zaworach w Górach Stołowych. Tu na zboczu wzniesienia porośniętego borem świerkowym, na długości około 1,5 km i szerokości 100– 200 metrów widać liczne, unikalne skałki będące formami wietrzenia górnokredowych piaskowców cisowych. Tworzą one zespół kamiennych ścian, postaci, ambon, maczug, grzybów, baszt i wieżyc o wysokości od 5 do 30 metrów. Występują tu rzadkie gatunki roślin chronionych i naturalne zbiorowiska roślinne.

Pawilon „Na wodzie” Betlejem w Krzeszowie
W odległości 1,5 km od zespołu klasztornego, w lesie u podnóża Anielskiej Góry nad potokiem Cedron, opat Bernard Rosa w latach 1674–1680 zbudował zespół obiektów, którego głównym elementem jest, wzniesiony na palach na środku niewielkiego stawu, drewniany Pawilon „Na wodzie” zwany także „Opackim”. Był to ośrodek kontemplacyjno-wypoczynkowy dla krzeszowskich zakonników. Pawilon na rzucie ośmioboku z brzegiem stawu łączy drewniany mostek. Wnętrze zdobią wspaniałe malowidła o tematyce wodnej, nawiązujące do Starego Testamentu.

Stacja Narciarska „Czarnów-Ski”
W sezonie zimowym stacja jest czynna codziennie, można tu jeździć na nartach w dzień i wieczorem. Są tu dwa wyciągi teleskopowe (długości 700 i 500 m) i jeden wyciąg Baby Lift (długości 60 m). Są trzy trasy narciarskie o łącznej długości 2,5 km, w tym dwie trasy łatwe (niebieskie), „alpejska” (długości 800 m) i „rodzinna” (długości 1000 m) oraz jedna trudna trasa „widokowa” (czerwona) długości 800 m. Trasy tworzą spójny system, są urozmaicone i szerokie. Na miejscu działa wypożyczalnia sprzętu, szkółka narciarska, a miłośnicy tego sportu i pozostali turyści znajdą nocleg w dobrze rozwiniętej na terenie gminy sieci gospodarstw agroturystycznych.